Η αγορά ακινήτων στην Αθήνα των αστέγων, των μεταναστών και των φτωχοποιημένων Ελλήνων

“Αθήνα πόλις, όνειρα δροσερά, φωνές της νεότητας”

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ

Ένας από τους πλέον σημαντικούς παράγοντες μετασχηματισμού της πόλης είναι το δομημένο περιβάλλον και ιδιαίτερα μία ξεχωριστή έκφραση αυτού, η κατοικία.

Η διαδικασία εξέλιξης της κατοικίας μέσα στην σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία που ζούμε, έχει άμεση σχέση με την εμπορευματοποίησή της. 

Είναι γεγονός ότι η υπεραξία που δημιουργείται από την διαχείριση της κατοικίας είναι εξόχως σημαντική, η ίδια δε αποτελεί ένα αρκετά προσοδοφόρο εμπόρευμα, διότι αποδίδει τεράστια κέρδη. Οι πολιτικοί διαχειριστές της εξουσίας αντελήφθησαν γρήγορα την δύναμη της κατοικίας, που ως κοινωνικό αγαθό έχει τεράστια αξία, οπότε εκμεταλλευόμενοι την δυναμική της, την χρησιμοποίησαν αναλόγως εξυπηρετώντας πρωτίστως τα δικά τους συμφέροντα. Μία διεφθαρμένη πολιτική νομενκλατούρα, που λυμαίνεται την Πατρίδα μας τις τελευταίες δεκαετίες με αδιαφανείς διαδικασίες, σκανδαλώδεις νομοθετικές ρυθμίσεις, παράτυπες μεθοδεύσεις, διευκολύνσεις προς την αυθαιρεσία και χρησιμοποιώντας το καθεστώς της αντιπαροχής ως μέσον δια την επίτευξιν της κερδοσκοπίας, προκάλεσε μία μη αναστρέψιμη αισθητική αλλοίωση των περισσότερων ελληνικών πόλεων.

Η μικροιδιοκτησία, η αγορά οικοπέδων με δόσεις, τα στεγαστικά δάνεια, η προώθηση ατομιστικών προτύπων, το διαμέρισμα σε πολυκατοικία ως ύψιστο αγαθό, το “πανωσήκωμα”, σχηματοποίησαν το στεγαστικό πρόβλημα στην Πατρίδα μας μέχρι την δεκαετία του ’90. Με την ανεξέλεγκτη όμως εισβολή μεταναστών τα τελευταία χρόνια και την ατελείωτη προσφορά νέου εργατικού δυναμικού από τις χώρες του ανατολικού μπλοκ, την Ασία και την Αφρική, το ζήτημα της κατοικίας παίρνει νέες διαστάσεις.

Αν λάβουμε δε υπ’ όψη μας ταυτόχρονα και την οικονομική ύφεση, η οποία προκάλεσε την κάθετη πτώση της κατασκευής κατοικίας, την τρομακτική μείωση των αγοραπωλησιών, το πάγωμα της αξίας των ακινήτων, την δημιουργία χρεών με αποτέλεσμα την υποαπασχόληση και συνέχεια την ανεργία, τότε διαπιστώνουμε το θλιβερό αδιέξοδο της αγοράς ακινήτων.

Κόκκινα δάνεια, πλειστηριασμοί, κατασχέσεις, χρέη σε τράπεζες, στάση πληρωμών, αδυναμία καταβολής ενοικίων δημιουργούν ένα αρνητικό κλίμα με αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση της αξίας των ακινήτων και ιδιαίτερα την απομείωση του ειδικού βάρους της κατοικίας. Η υπερφορολόγιση του κράτους όπως και τα έκτακτα φοροεισπρακτικά χαράτσια, που επιβάλλονται από την πολιτεία δυσχεραίνουν περισσότερο το ήδη οξύ πρόβλημα της αγοράς ακινήτων. Ο Έλληνας μικροιδιοκτήτης, ο “σπιτονοικοκύρης” άνεργος πλέον ή έχοντας έναν εξευτελιστικό μισθό, έρμαιο της κρατικής φορομπηχτικής πολιτικής εξαναγκάζεται να νοικιάσει την ιδιοκτησία του σε απελπιστικά χαμηλή τιμή υποβαθμίζοντας έτσι ο ίδιος την περιουσία του για να ζήσει, ταυτόχρονα δε χωρίς να το αντιληφθεί εγκλωβίζεται στα γρανάζια της κρίσης. Η απουσία στεγαστικής πολιτικής δημιουργεί παράλογα φαινόμενα. Χιλιάδες ανοίκιαστα διαμερίσματα, αμέτρητες απούλητες νέες κατασκευές, η πόλη κατακλύζεται από νεοαστέγους, μετανάστες υποβαθμίζουν συνοικίες ολόκληρες εξ’ αιτίας της ανέχειας και της μιζέριας που τους τυραννά, ένας φαύλος κύκλος αρχίζει. Οι άστεγοι είναι πλέον γεγονός. Το κράτος είναι ανύμπορο να αντιδράσει αντιμετωπίζοντας τις σύγχρονες στεγαστικές ανάγκες που προεκλήθησαν τόσο από την φτωχοποίηση των Ελλήνων όπως και από την ασύδοτη εισροή δυστυχισμένων μεταναστών. 

Η Αθήνα που κάποτε ήταν κατά τον Δ. Πικιώνη: “Ο τόπος ο εκλεκτός για του τέλειου Άστεως την πραγμάτωση. Κι ήταν της ίδιας της θεάς Σοφίας το γέννημα και το παίδευμα!…” έχει πλέον καταντήσει μία παρηκμασμένη πόλη που αιμορραγεί.

Το αρνητικό αυτό κλίμα επιβαρύνεται επιπλέον με την ανεξέλεγκτη εισβολή φτωχοποιημένων μεταναστών από τον τρίτο κόσμο. Χιλιάδες μετανάστες μη έχοντας στον ήλιο μοίρα καταλαμβάνουν μέρη του δημόσιου χώρου για να στεγαστούν, παγκάκια, πεζοδρόμια, εισόδους πολυκατοικιών, πάρκα, γιαπιά, εγκαταλελειμμένες κατοικίες, αποθήκες. Τα σημάδια παρακμής είναι πλέον εμφανή στην πρωτεύουσα. Η μη αξιοπρεπής διαβίωση των κατοίκων της, η υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, η ανασφάλεια, ο αποκλεισμός, η φτωχοποίηση δίνουν στην πόλη μία ξεχωριστή μορφή. Ταυτόχρονα η κρατική αδιαφορία, η ελλειπής μέριμνα των δημοσίων φορέων, η ανυπαρξία πολιτικής πρόνοιας, δυσχεραίνουν το ήδη φορτισμένο αρνητικά κλίμα της πρωτεύουσας. Ο γαλανός ουρανός, η διαυγής ατμόσφαιρα, το μοναδικό και διάφανο φως της Αθήνας έχει πλέον θαμπωθεί. Έχει παρέλθει η εποχή εκείνη όπου το φως της Αθήνας έβγαζε “από μέσα του ρόδα, ζουμπούλια, κρίνα”, όπως έγραφε ο Μιλτιάδης Μαλακάσης. Όλα έχουν πλέον αλλάξει. Η διάρρηξη των κοινωνικών σχέσεων είναι τώρα πια ορατή. Λωποδύτες, πόρνες, ναρκομανείς, άστεγοι, παραβατικοί μετανάστες, ανεξέλεγκτη εγκληματικότητα κάνουν αισθητή την παρουσία τους στην πόλη. Η πολυπολιτισμικότητα έχουσα τις δικές της ιδιαιτερότητες, τις δικές της ξεχωριστές συμπεριφορές, επιδρά αρνητικά στις ήδη υπάρχουσες σχέσεις και στην επικοινωνία των ανθρώπων, με αποτέλεσμα να ανακόπτεται η συνέχεια της γειτονιάς, να διασπώνται οι ήδη υπάρχοντες κοινωνικοί δεσμοί και να μεταλλάσσεται εν γένει το αστικό περιβάλλον. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η εδραίωση της παραβατικότητας, της περιθωριοποίησης, της ρήξης, της υποβάθμισης των διαφορετικών κοινωνικών ομάδων της πόλης. Το κράτος απουσιάζει στην μετεξέλιξή της. Με σποραδικές “εκκαθαρίσεις” και αστυνομικά μέτρα το πρόβλημα των αστέγων και των ανεξέλεγκτων μεταναστών δεν είναι δυνατόν να λυθεί. Αστυνομικές πρακτικές τύπου “σκούπα” και υποκριτικές μεθοδεύσεις καταδίωξης των αδύναμων και ανήμπορων συμπολιτών μας είναι αδιανόητες. Μόνο ένα κράτος πρόνοιας που θα σέβεται τον εαυτό του και τον πολίτη, που θα υπερασπίζει τα εθνικά του δίκαια, θα αγωνίζεται για την εθνική του ανεξαρτησία, είναι δυνατόν να επαναφέρει την χαμένη αίγλη της Αθήνας. Μόνο με γενναίες αποφάσεις και ξεκάθαρες ιδέες υπάρχει κάποια ελπίδα ούτως ώστε η Αθήνα αυτό το “ανύπαρκτο Άστυ” που έγραφε ο Τ.Σ. Έλλιοτ, στην “Έρημη χώρα” του, αυτό το “ταλαίπωρο Κλεινόν Άστυ”, που μας πληγώνει να ξαναγίνει πάλι “η διαμαντόπετρα της Γης το δαχτυλίδι”.