ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΟΙ ΚΟΥΚΟΥΕΔΕΣ ΔΕ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΘΥΜΟΥΝΤΑΙ, ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΡΙΜΠΕΝΤΡΟΠ-ΜΟΛΟΤΩΦ!
Γράφει ο Γεώργιος Δημητρακόπουλος, συνταξιούχος εκπαιδευτικός
Σαν σήμερα, λοιπόν, στις 23 Αυγούστου 1939, υπογράφηκε το γερμανο-σοβιετικό σύμφωνο, πιο γνωστό ως σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ.
Πως και γιατί υπεγράφη το σύμφωνο; Ο Χίτλερ είχε σκοπό να επιτεθεί στην Πολωνία, για να καταλάβει την γερμανική περιοχή του Ντάντσιχ. Όμως, απαραιτήτως έπρεπε να είναι καλυμμένος από Ανατολάς, γι’ αυτό όφειλε να κάνει μια συμφωνία με την σταλινική Ρωσσία. Οι προσπάθειες για την επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας είχαν αρχίσει στα τέλη Ιουλίου 1939, με διερευνητικές επαφές του Γερμανού πρεσβευτού στην Μόσχα. Όμως οι Σοβιετικοί, γνωρίζοντας την βιασύνη των Γερμανών να επιτεθούν στην Πολωνία πριν από τις φθινοπωρινές βροχές (για να μην κολλήσουν στην λάσπη τα τεθωρακισμένα τους) κωλυσιεργούσαν, για να πάρουν περισσότερα ανταλλάγματα.
Ώσπου, ο Χίτλερ αποφάσισε να πάρει την κατάσταση στα χέρια του. Έτσι, στις 20 Αυγούστου στέλνει ένα προσωπικό τηλεγράφημα στον Στάλιν, με το οποίο του ζητά να δεχθεί τον Ρίμπεντροπ μέσα στο επόμενο τριήμερο. Την επομένη έρχεται η θετική απάντηση και ο Ρίμπεντροπ επιβιβάζεται αμέσως στο αεροπλάνο και παίρνει τον δρόμο για την Μόσχα, με εντολή να υποχωρήσει στις όποιες απαιτήσεις των Σοβιετικών, ακόμη και στις πιο εξωφρενικές, εφόσον ότι έδινε τότε θα το έπαιρνε πίσω διπλό και τριπλό, όταν θα έκανε την «εκστρατεία κατά του μπολσεβικισμού». Με τα πολλά, το σύμφωνο υπογράφηκε από τους δύο υπουργούς Εξωτερικών, στις 23/08 και πέρασε στην Ιστορία ως «Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ». Ομοίως, υπεγράφη και το μυστικό πρωτόκολλο, το οποίο προέβλεπε τον διαμελισμό της Πολωνίας στην γραμμή Νάρεβ-Βιστούλα-Σαν, καθώς και η παραχώρηση των Βαλτικών χωρών, της Φιλανδίας και της Βεσσαραβίας (η οποία τότε ήταν ρουμανική) στους Σοβιετικούς. Στην γερμανική ζώνη επιρροής θα περιερχόταν η Λιθουανία.
Ιδού το μυστικό πρωτόκολλο:
«Μόσχα, 23 Αυγούστου 1939
Με την ευκαιρία του Συμφώνου Μη Επιθέσεως μεταξύ του Γερμανικού Ράιχ και της ΕΣΣΔ, οι υπογεγραμμένοι πληρεξούσιοι συζήτησαν περί των αντιστοίχων σφαιρών επιρροής τους στην Ανατολική Ευρώπη και κατέληξαν στα ακόλουθα συμπεράσματα:
- Στην περίπτωση νέας εδαφικής και πολιτικής διευθετήσεως των Βαλτικών Κρατών (Φινλανδίας, Εσθονίας, Λετονίας, Λιθουανίας), τα βόρεια σύνορα της Λιθουανίας θα αποτελέσουν το όριο των σφαιρών επιρροής της Γερμανίας και της ΕΣΣΔ. Έκαστο μέρος αναγνωρίζει τα συμφέροντα της Λιθουανίας επί της Βίλνας.
- Σε περίπτωση νέας εδαφικής και πολιτικής διευθετήσεως των εδαφών που ανήκουν στο πολωνικό κράτος, οι σφαίρες επιρροής της Γερμανίας και της ΕΣΣΔ θα ορίζονται κατά προσέγγιση από τους ποταμούς Βιστούλα, Νάρεβ και Σαν. Το ζήτημα του κατά πόσον τα συμφέροντα αμφοτέρων των μερών καθιστούν επιθυμητή την ύπαρξη ανεξάρτητου πολωνικού κράτους, μπορεί να κριθεί οριστικά μέσω φιλικού διακανονισμού.
- Όσον αφορά στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, η σοβιετική πλευρά εφιστά την προσοχή στα ενδιαφέροντά της για την Βεσσαραβία. Η γερμανική πλευρά δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτή την περιοχή.
- Αυτό το πρωτόκολλο θα αντιμετωπισθεί από αμφότερα τα μέρη ως άκρως απόρρητο.
Για την Κυβέρνηση του Γερμανικού Ράιχ
Ι. φον Ρίμπεντροπ
Πληρεξούσιος της Κυβερνήσεως της ΕΣΣΔ
Β. Μολότωφ».