Στο φως τα οστά των Ηρώων! Ξεκινούν οι ταυτοποιήσεις των πεσόντων του Noratlas ΝΙΚΗ-4

Μεγάλος αριθμός οστών ανακαλύφθηκε στις ανασκαφές στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας για την ανεύρεση της ατράκτου και των επιβαινόντων στο ελληνικό μεταγωγικό Νοράτλας. Όπως δήλωσε ο Επίτροπος Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα, Φώτης Φωτίου: «Έχει εντοπιστεί μεγάλος αριθμός οστών και αρχίζει τώρα η δύσκολη επιστημονική διαδικασία της ταυτοποίησης. Θα είμαστε πολύ σύντομα, ευελπιστώ, σε θέση να δώσουμε τέλος στην αβεβαιότητα και το μαρτύριο των συγγενών».

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της επιχείρησης Ξενοφών Καλλής είπε πως έχουν εντοπιστεί οστά, προσθέτοντας ότι σε αυτό το σημείο δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό και ότι βρίσκονται σε καλή κατάσταση και αναμένεται να δώσουν DNA.

Είπε ακόμη ότι το κέλυφος και τα φτερά του αεροσκάφους έχουν καταστραφεί, ενώ η άτρακτος λόγω της πρόσκρουσης, της έκρηξης και της φωτιάς έχει διαλυθεί, όπως είπε. Σημείωσε επίσης ότι το αεροσκάφος ήταν σε κατάσταση προσγείωσης και το πιλοτήριο έβλεπε προς το Πενταδάκτυλο και το πίσω μέρος του αεροσκάφους προς νότια.

Η επιχείρηση "ΝΙΚΗ"

Την 21η Ιουλίου του 1974, αποφασίσθηκε στρατιωτική επιχείρηση ενίσχυσης της άμυνας του αεροδρομίου της Λευκωσίας με την κωδική ονομασία " ΝΙΚΗ ". Το σχέδιο της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταμεταφορά και απόβαση καταδρομέων με αεροσκάφη της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας. Η προετοιμασία έγινε στην αεροπορική βάση της Σούδας στην Κρήτη και περιλάμβανε 20 αεροσκάφη Nord 2501D Noratlas. Όλα τα αεροσκάφη ανήκαν στην 354η Μοίρα Μεταφορών "Πήγασος".

Αυτά τα αεροσκάφη θα μετέφεραν και θα αποβίβαζαν στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας την Α' Μοίρα Καταδρομών με τον πλήρη οπλισμό της αποτελούμενη από 318 άνδρες. Ο σχεδιασμός της επιχείρησης προέβλεπε την αερομεταφορά της Α' Μοίρας καταδρομέων κατά την διάρκεια της νύχτας - σε απόλυτη σιγή ασυρμάτου - πτήση σε χαμηλό ύψος - χωρίς συνοδεία μαχητικών - προσγείωση - αποβίβαση καταδρομέων - επιστροφή στην Σούδα. Την 21η Ιουλίου και ώρα 22:35 η αποστολή ξεκίνησε με χρονικό περιορισμό τα μεσάνυκτα της ίδιας μέρας. Μόνο όμως τα 15 αεροσκάφη Noratlas από τα 20 κατάφεραν να απογειωθούν στο χρονικό περιθώριο το οποίο προέβλεπε το σχέδιο, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα αεροσκάφη (5 Noratlas και 10 C-47) να παραμείνουν στο αεροδρόμιο της Σούδας. Αμέσως μετά την απογείωση δόθηκε σήμα από το Κέντρο επιχειρήσεων πρός το Γ.Ε.Ε.Φ. Λευκωσίας με την φράση " Έρχονται τα 15 πορτοκάλια". Κατά την διάρκεια της πτήσης και χωρίς φώτα πορείας για την αποφυγή εντοπισμού 2 από τα αεροσκάφη παρουσίασαν βλάβη με αποτέλεσμα την επιστροφή του ενός στην Κρήτη και την προσγείωση του δευτέρου "ΝΙΚΗ 13" στην Ρόδο.

Οι προσγειώσεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας ξεκίνησαν στις 02:00 της 22ας Ιουλίου.

Το "ΝΙΚΗ 1" ακούμπησε το διάδρομο της Λευκωσίας στις 01:55, το "ΝΙΚΗ 2" έπιασε στις 01:52. Όμως από εδώ και πέρα ξεκινάει η τραγωδία της αποστολής, λόγω καθυστέρησης του ΑΕΔ να ενημερώσει τo ΓΕΕΦ και τα αντιαεροπορικά στοιχεία αποτελούμενα από τις 185η και 184η Μοίρες αντιαεροπορικών πολυβόλων και τα οποία φύλαγαν την περιοχή, δεν ενημερώθηκαν με αποτέλεσμα να θεωρήσουν ότι τα αεροσκάφη τα οποία πέταγαν ήταν εχθρικά. Αμέσως άρχισαν έντονα αντιαεροπορικά πυρά τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα, το "ΝΙΚΗ 4" το οποίο βρισκόταν στο στάδιο προσγείωσης, να αρπάξει φωτιά και να συντριβή λίγα χιλιόμετρα από τον διάδρομο προσγείωσης. 

Το "ΝΙΚΗ 6" εβλήθη σε πολλαπλά σημεία της ατράκτου και σχεδόν χωρίς μηχανές και χάρη στις προσπάθειες των πιλότων να καταφέρει να προσγειωθεί. Τα υπόλοιπα αεροσκάφη κατάφεραν και αυτά να προσγειωθούν με λιγότερες ζημιές. Μετά το "ΝΙΚΗ 2" προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 3" το οποίο λόγω βλάβης στον έναν κινητήρα έφυγε από το ίχνος πτήσης του "ΝΙΚΗ 4" που καταρρίφθηκε και έφτασε στην τελική μετά την κατάρριψη του "ΝΙΚΗ 4". Όλα τα πληρώματα μετά έβλεπαν κάποια φωτιά στο Λόφο της Μακεδονίτισσας και εκ των υστέρων έμαθαν ότι πρόκειται για το αεροσκάφος αυτό. Τελευταίο προσγειώθηκε το "ΝΙΚΗ 15" το οποίο και είχε απογειωθεί από την Σούδα με καθυστέρηση και παρά τις εντολές να μην εκτελέσει την αποστολή. Το "ΝΙΚΗ 14" έφτασε αφόύ είχε πλέον ξημερώσει και δεν προσγειώθηκε καθόλου, ακολούθησε εντολές και επέστρεψε πίσω στην Σούδα. Όσα αεροσκάφη ήταν σε πτητική ικανότητα απογειώθηκαν για τη επιστροφή στην Ελλάδα ενώ τα υπόλοιπα καταστράφηκαν από τις φίλιες δυνάμεις στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.

Απολογισμός

Το λάθος αυτό της αεροάμυνας του αεροδρομίου κόστισε τη ζωή σε 4 αεροπόρους και 29 καταδρομείς, και τον τραυματισμό 11 ακόμα καταδρομέων. Από την δύναμη των 318 ανδρών της Α'Μοίρας καταδρομών 278 παρέμεινα στην Κύπρο και πολέμησαν ηρωικά. Κατάφεραν να αποκρούσουν τις μαζικές τουρκικές επιθέσεις στο αεροδρόμιο και τον ελεύθερο τομέα της Λευκωσίας, προκαλώντας σοβαρές απώλειες στον εχθρό, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε τεθωρακισμένα οχήματα.