Η φιλολογία της παρακμής

του Θεόδωρου Κουδούνα:

Δεκάδες χιλιάδες ώρες συζητήσεων και αναλύσεων επί πολιτικών και κοινωνικών ζητημάτων έχουν καταναλωθεί σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές από την εποχή της μεταπολίτευσης και εντεύθεν.  Κατά τη διάρκεια των πρώτων δεκαετιών της απατηλής ευφορίας και της χωρίς παραγωγικό αντίκρισμα οικονομικής ευμάρειας το ενδιαφέρον (τηλεθέαση, ακροαματικότητα) διατηρήθηκε σε υψηλό επίπεδο. Από το 2000 και μετέπειτα η πτώση του ενδιαφέροντος ακολούθησε μία πτωτική καμπύλη δευτέρου βαθμού.

Η εμπειρία του φιλοθεάμονος ελληνικού κοινού της μεταπολίτευσης από τα πολιτικά τηλεοπτικά panel, τουλάχιστον την εποχή που μεσουρανούσαν, είναι μεγάλη, συνεπώς έχω δικαιολογημένα την αίσθηση ότι – εκτός των νέων - απευθύνομαι σε ένα έμπειρο κοινό που έχει βιώσει το φαινόμενο.

Μεγαλοσχήμονες πολιτικοί ταγοί που δεν ανέχονταν μύγα στο σπαθί τους, θεατρικές συναισθηματικές εκρήξεις διαγκωνιζόμενων υπερδημοκρατών, ατέρμονες φιλολογικές αντιπαραθέσεις και «σκληροί» κομματικοί διαξιφισμοί. Ο Ελληνικός λαός τα πρώτα χρόνια, στημένος στους δέκτες του ανέμενε με αγωνία ποδοσφαιρικού αγώνα την εκπομπή. Προϊόντος του χρόνου το ενδιαφέρον μειώθηκε.

Ας εξετάσουμε όμως με καθαρό μάτι και διατηρώντας συναισθηματική απόσταση, τι πραγματικά εξυπηρέτησε αυτή η γελοία εικονική πραγματικότητα, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε.Από στενή οικονομική άποψη, είναι αλήθεια ότι μέσω των διαφημιστικών spot πακτωλός χρημάτων εισέρευσε στις τσέπες των καναλαρχών – εργολάβων και αγέλες εγκάθετων δημοσιογράφων καλοπληρώθηκαν. Από πλευράς προσωπικής προβολής των συμμετεχόντων, αρκετά πολιτικά πρόσωπα έθρεψαν τη ματαιοδοξία τους και ανέπτυξαν την αλαζονεία τους.

Πέραν όμως των προφανών, ο φαινομενικός σκοπός αυτής της ατέρμονης τηλεοπτικής και ραδιοφωνικής φιλολογίας ήταν η «έγκυρη και έγκαιρη» πολιτική πληροφόρηση του «κυρίαρχου» Ελληνικού λαού, καθώς και η εξεύρεση μεθόδων και λύσεων οι οποίες θα διόρθωναν τα κακώς κείμενα και θα βελτίωναν ακόμη περισσότερο την πορεία της χώρας. Αυτός ήταν ο ηθικός σκοπός.

Τι από αυτά επετεύχθη; Ο Ελληνικός λαός πληροφορήθηκε «έγκυρα και έγκαιρα» για την κακοδιοίκηση, τις χιλιάδες κομματικές προσλήψεις, τα επικίνδυνα δάνεια από την ΕΕ, την εγκατάλειψη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, την διάλυση της βιομηχανίας καθώς και τη χαλάρωση της φύλαξης των συνόρων; Όχι βέβαια, τέτοια θέματα ήσαν αδιανόητα εκείνη την εποχή. Αλλά μήπως προτάθηκε έστω και μία εφαρμόσιμη λύση για ένα ελάχιστο πρόβλημα; Και εάν προτάθηκε, έτυχε εφαρμογής; Ποτέ και πουθενά. Κανείς από όλο αυτό τον άχρηστο όχλο της κενής παρακμιακής φιλολογίας δεν είχε τη δυνατότητα ή το θάρρος να προτείνει κάτι ουσιαστικό και εφαρμόσιμο. Όμως όλος αυτός ο συρφετός κάτι εξυπηρετούσε. Τίποτε δεν συμβαίνει χωρίς λόγο, και μάλιστα με το αζημίωτο.

Ο φαινομενικός σκοπός έκρυβε (και κρύβει) έναν πραγματικό σκοπό. Και όταν πραγματευόμαστε τα ΜΜΕ ο πραγματικός σκοπός δεν είναι άλλος από την ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ.

Ο Ελληνικός λαός δεν πληροφορήθηκε αλλά εντέχνως παραπληροφορήθηκε και υπνωτίστηκε με μία καταιγιστική και ομιχλώδη φιλολογία χωρίς περιεχόμενο και χωρίς σκοπό. Γοητεύθηκε από ακίνδυνα και φθηνά ευφυολογήματα και φόρτωσε το υποσυνείδητό του με άχρηστους διαλόγους μη αφήνοντας στο μυαλό του χώρο για καθαρή και ανεξάρτητη σκέψη.

Προπαγανδιστές και προπαγανδιζόμενοι λειτούργησαν σαν ακούσια υποκείμενα του παιχνιδιού. Μη νομίζετε ότι οι «πολιτικοί ταγοί» της «δημοκρατίας μας» είναι εξυπνότεροι από το λαό. Λειτουργούν όπως μία πρόσκαιρη «φίρμα» του πενταγράμμου που αποθεώνεται από τους θαμώνες.

Τώρα όμως ο κόμπος έφθασε στο χτένι. Κάποιοι πρέπει να πληρώσουν, όχι μόνο για τα δάνεια, αλλά και για τη ματαιοδοξία, τα εύκολα ψέματα, τις υποσχέσεις και τις εθνικές προδοσίες. Τα ΜΜΕ επιστράτευσαν πλέον το φόβο, και τον υποβάλλουν στους υπνωτισμένους.  Τα σημερινά panels λιβανίζουν τη «δημοκρατία που κινδυνεύει» και προβάλλουν το προφίλ του συνειδητοποιημένου πολιτικού, έτοιμου να σηκώσει αγόγγυστα το βάρος της σωτηρίας της χώρας. Τη γελοιότητα έχει διαδεχθεί η αηδία.

Ο καθηγητής Όσκαρ Χάινροτ  είχε τονίσει: Αυτό που σκεφτόμαστε είναι κατά κανόνα λάθος, αλλά εκείνο που γνωρίζουμε είναι κατά κανόνα σωστό. Εγώ θα προσθέσω ότι η γνώση είναι προϊόν βιώματος.

Έλληνα, αυτό που σου έμαθαν να σκέφτεσαι σύγκρινέ το με αυτό που γνωρίζεις, δηλαδή με αυτό που βιώνεις. Αν η σκέψη και η γνώση δεν συμφωνούν, αναθεώρησε και ψάξε την αλήθεια. Και η αλήθεια δεν είναι μακριά σου. Παρατήρησε και δες τον εχθρό του συστήματος.